World Antimicrobial Awareness Week

De World Antimicrobial Awareness Week (WAAW) is een wereldwijd iniatief van de WHO om meer aandacht te vragen voor antibioticaresistentie. In Nederland zetten regionale zorgnetwerken Antibioticaresistentie zich in voor de strijd tegen antibioticaresistentie. Labmicta is ketenpartner van ABR Zorgnetwerk Euregio-Zwolle. Tijdens de WAAW lichten we 5 thema’s uit, namelijk:

Antibioticaresistentie

Antibiotica zijn onmisbaar in de zorg rond bacteriële infecties. Helaas wordt dit geneesmiddel niet in alle landen even zorgvuldig gebruikt. Mede hierdoor vormt het wereldwijd groeiende aantal (bijzonder) resistente bacteriën een grote bedreiging voor onze gezondheidszorg. Nederland heeft gelukkig duidelijke richtlijnen voor het juiste gebruik van antibiotica en één van de laagste resistentiepercentages ter wereld. Hiermee voorkomen we zoveel mogelijk dat patiënten onnodig in het ziekenhuis belanden of zelfs overlijden als gevolg van een onbehandelbare infectie door een resistente bacterie.

Labmicta zet zich hier op verschillende manieren voor in: onze diagnostiek naar bacteriële infecties is vaak inclusief gevoeligheidsbepaling (hoe reageert de bacterie op welke antibiotica). Daarmee geven van onze artsen-microbioloog gerichtere adviezen aan behandelaren. In diverse ziekenhuizen zijn onze artsen-microbioloog onderdeel van een A-team, dat toeziet op gepast antibioticagebruik. En we beheren het regionale antibioticaboekje, met adviezen en richtlijnen gebaseerd op het landelijke antibioticabeleid van de SWAB. Meer daarover lees je hier.

Antibiotic Stewardship

Dit is een belangrijk thema in ons vakgebied waaraan zowel op landelijk als regionaal niveau veel aandacht wordt besteed. We willen zo min mogelijk resistente bacteriën en Antibiotic Stewardship helpt ons om bewust aandacht te houden voor antibioticaresistentie en te toetsen in hoeverre genomen maatregelen hiertegen werken.

Als lid van het ABR-netwerk leidt Labmicta momenteel drie projecten vanuit het thema Antibiotic Stewardship met als kernvraag: doen we de juiste dingen in de strijd tegen antibioticaresistentie? Relatiemanager Margriet Kielman is projectleider: “Het 1e project draait om een visuele weergave van gecombineerde data vanuit Labmicta, huisartsenpraktijken en apothekers. Het 2e project focust op het gebruik van de dipslide in huisartsenpraktijken voor het screenen op urineweginfecties: hoe beoordelen praktijkmedewerkers dit zo goed mogelijk? Het 3e project analyseert de kweekuitslagen van anonieme patiënten die onder meer koorts kregen bij een urineweginfectie: welke bacteriën veroorzaken dit en welke resistentie hebben ze? Voor het 1e en 3e project werken we nauw samen met onderzoekers van de Universiteit Twente.”

Dagelijks ontvangt Labmicta honderden inzendingen van huisartspraktijken in Oost-Nederland. In nauwe samenwerking met hen besteden we op verschillende manieren aandacht aan antibioticagebruik voor het behandelen van bacteriële infecties, zoals de veel voorkomende urineweginfecties. Margriet: “We zijn benieuwd naar de resultaten vanuit de drie projecten en zullen de uitkomsten hiervan delen.”

Neem voor vragen gerust contact op met de afdeling relatiebeheer relatiebeheer@labmicta.nl

Surveillance

Micro-organismen zoals bacteriën en virussen ontwikkelen zich namelijk voortdurend en passen zich aan hun omgeving aan. Dat is één van de aspecten dat het vak microbiologie juist zo leuk maakt. Tegelijkertijd is het daarom ook belangrijk om zicht te houden op hoe micro-organismen zich ontwikkelen. Dit doen we niet alleen bij Labmicta maar gebeurt bij alle medisch microbiologische laboratoria. Via diverse samenwerkingsverbanden op landelijk en regionaal niveau delen we de verzamelde kennis en inzichten en passen we waar nodig richtlijnen en maatregelen aan.

In het kader van antibioticaresistentie verzamelen we informatie over de resistentie van bacteriën voor antibiotica: welke bacteriën komen veel voor en voor welke antibiotica zijn ze gevoelig? Dat gebeurt op onze labafdeling bacteriologie. Door deze gegevens continu te monitoren, kunnen we anticiperen op ontwikkelingen. Soms zien we bijvoorbeeld bepaalde bacteriën ineens vaker voorbijkomen op ons lab of zien we dat een bacterie ongevoeliger wordt voor bepaalde antibiotica. Het advies van onze artsen-microbioloog aan behandelaren wordt hierop aangepast, zodat de patiënt de best passende behandeling krijgt. Deze nauwe samenwerking is essentieel. Zo zorgen we er samen voor dat we de antibioticaresistentie in toom houden.

BRMO

Stel je voor: je hebt een infectieziekte maar geen enkel antibioticum helpt. Een nachtmerrie natuurlijk, want antibiotica zijn voor de behandeling van sommige infecties onmisbaar. Zo’n situatie komt al eens voor en willen we zoveel mogelijk voorkomen. Van BRMO hoef je niet per se ziek te worden, maar als ze zich verspreiden vormen ze in potentie een groot probleem. “Zeker bij patiënten in zorginstellingen”, zegt deskundige infectiepreventie i.o. Esther Worsseling. “Of de patiënt er nu ziek van is of niet: je moet bij het aantreffen van BRMO áltijd maatregelen treffen om te voorkomen dat ze zich verspreiden tot er wel iemand ziek van wordt. Die regel geldt niet alleen in ziekenhuizen, maar ook bij huisartsenpraktijken of verpleeg- en verzorgingshuizen. En ook als de patiënt wordt overgeplaatst van de ene instelling naar de andere. Onderlinge communicatie hierover tussen de betrokken partijen is van groot belang.”

In Nederland wordt een patiënt voor opname in een ziekenhuis in bepaalde gevallen gescreend op BRMO. Zijn deze aanwezig, dan wordt hij of zij in isolatie geplaatst en gelden er strikte protocollen. Esther: “Op dit moment zijn de meeste resistente bacteriën die we bij Nederlandse patiënten tegenkomen nog wel te behandelen met antibiotica. Maar we schrikken soms van wat we tijdens een screening aantreffen bij patiënten die in sommige landen in Oost- of Zuid-Europa in het ziekenhuis lagen en nu in Nederland worden behandeld. Als we niet streng zijn komen hier op termijn ook steeds meer BRMO waar bestaande antibiotica niet meer tegen helpen. Dan kan bijvoorbeeld een simpele urineweginfectie zeer ernstige gevolgen hebben.”

Ook bij Labmicta zetten we ons in om te voorkomen dat steeds meer bacteriën (bijzonder) resistent worden. Dat doen we met behulp van zorgvuldige diagnostiek, waardoor we weten welke bacterie de infectie veroorzaakt. Vervolgens adviseren we behandelaren welke antibiotica hiertegen werken en in welke dosering. Labmicta is verbonden aan het landelijke antibioticaresistentie (ABR) netwerk, dat als doel heeft antibioticaresistentie te voorkomen en verspreiding tegen te gaan op regionaal niveau.

Infectiepreventie

Infectiepreventie is de eerste stap bij het minimaliseren van de kans op besmetting of verspreiding van ziekmakende micro-organismen. Op sommige momenten is aandacht voor infectiepreventie extra urgent. Zoals nu bij de aanvang van de wintermaanden, waarin onze weerstand vaak net even wat minder goed bestand is tegen virussen en bacteriën?. Juist in verpleeg- en verzorgingshuizen kan een uitbraak grote gevolgen hebben, dus is het voorkomen daarvan topprioriteit. Eentje die je zoveel mogelijk buiten de deur wil houden is het norovirus: zeer besmettelijk dus de verspreiding gaat als een lopend vuurtje. Met pittige klachten als braken, diarree, koorts en buikpijn is dit virus een flinke belasting voor cliënten en medewerkers. Nu krijgt elke zorginstelling wel eens te maken met het norovirus. Hoe sneller je juist handelt, hoe erger je daarmee voorkomt. De meeste  basismaatregelen zijn bekend, maar toch staan medewerkers en zorgverleners regelmatig voor uitdagingen. Want hoe ga je om met iemand met dementie op zijn of haar kamer? En wat doe je met je personeel en het bezoek? En de snoeppot en koekjestrommel?

Kortom, vooral elk winterseizoen – waarin uitbraken op de loer liggen – is een behoorlijke uitdaging voor zorgverleners. Heb je geen eigen deskundige infectiepreventie in huis, dan kun je het in zo’n geval behoorlijk lastig krijgen. Alle hulp en advies om je cliënten of patiënten en collega’s  te helpen en om erger te voorkomen is dan welkom. Onze deskundigen infectiepreventie Esther Worsseling en Ilse Runhart helpen zorginstellingen zonder eigen deskundige in huis met vraagstukken als deze. Kennismaken met hen of vrijblijvend meer informatie ontvangen? Kijk dan hier: https://labmicta.nl/infectiepreventie/

Ter ere van de WAAW maakte het ABR netwerk actiepakketten voor huisartsenpraktijken en VVT-instellingen.